Ֆոտոսինթեզը բույսերի և որոշ միկրոօրգանիզմների միջոցով իրականացվող կենսաքիմիական գործընթաց է, որի ժամանակ նրանք լույսի էներգիան օգտագործում են օրգանական նյութեր (շաքարներ) սինթեզելու համար:
Ֆոտոսինթեզի ընթացքում ջուր (H₂O) և ածխաթթու գազ (CO₂) կլանում են բույսերը՝ գլխավորում է կանաչ քլորոֆիլը:
Լույսի էներգիայի օգնությամբ, որը ներգործում է քլորոֆիլին, ջուրը և ածխաթթու գազը փոխակերպվում են օրգանական նյութերի՝ գլյուկոզայի (C₆H₁₂O₆) և թթվածնի (O₂):
Ֆոտոսինթեզի ամբողջական հավասարումը կարելի է ներկայացնել հետևյալ կերպ.6CO2+6H2O+լույս→C6H12O6+6O26CO_2 + 6H_2O + լույս \rightarrow C_6H_{12}O_6 + 6O_26CO2+6H2O+լույս→C6H12O6+6O2
Այս գործընթացը բույսերին թույլ է տալիս արտադրել սնունդ, իսկ այդ ընթացքում արտադրած թթվածինը կարևոր է օդի մեջ կենդանիների շնչառության համար։
2. Ո՞րն է բջջային շնչառության նշանակությունը:
Բջջային շնչառությունը կենսաբանական գործընթաց է, որի ընթացքում օրգանիզմները (բույսեր, կենդանիներ, միկրոօրգանիզմներ) կլանում են թթվածին և սինթեզում են էներգիա՝ բաժանելով օրգանական նյութերը (հիմնականում գլյուկոզա):
Այս գործընթացը տեղի է ունենում բջիջների միտոխոնդրիաներում:
Բջջային շնչառության արդյունքում արտադրվում է էներգիա՝ ATP (ադենոզինտրիֆոսֆատ) ձևով, որը cell-ի համար էական էներգիայի աղբյուր է:
Բջջային շնչառության ընթացքում նաև կլանում է օդում առկա թթվածինը, իսկ որպես նյութեր դուրս գալիս ածխաթթու գազ (CO₂) և ջուր (H₂O):Բջջային շնչառության համադրված ընթացքը հետևյալն է.C6H12O6+6O2→6CO2+6H2O+ATPC_6H_{12}O_6 + 6O_2 \rightarrow 6CO_2 + 6H_2O + ATPC6H12O6+6O2→6CO2+6H2O+ATP
Այս գործընթացը անհրաժեշտ է օրգանիզմների կենսագործունեության համար՝ հատկապես բջիջների համար էներգիա արտադրելու համար:
3. Բացատրել ֆոտոսինթեզի և բջջային շնչառության կապը:
Ֆոտոսինթեզի և բջջային շնչառության միջև կա խորը կապ, քանի որ դրանք իրար լրացնող գործընթացներ են:
Ֆոտոսինթեզի ընթացքում բույսերը սինթեզում են օրգանական նյութեր (շաքարներ) և արտադրում թթվածին՝ օգտագործելով ջուր և ածխաթթու գազ:
Բջջային շնչառության ընթացքում բույսերը և կենդանիները օգտագործում են այս ֆոտոսինթեզի ժամանակ ստեղծված օրգանական նյութերը (սովորաբար գլյուկոզա) որպես էներգիայի աղբյուր: Բջջային շնչառության ժամանակ օգտագործվում է ֆոտոսինթեզի կողմից արտադրված թթվածինը և արտադրվում ածխաթթու գազ:
Այսպիսով, ֆոտոսինթեզը բույսերին ապահովում է սննդի և թթվածնի աղբյուր, իսկ բջջային շնչառությունը վերամշակում է այս նյութերը՝ արտադրելով էներգիա բջիջների համար:
Ֆոտոսինթեզը կատարվում է օրերս (լույսի ներկայությամբ), իսկ բջջային շնչառությունը՝ բոլոր ժամանակներում (օրական և գիշեր):
Ֆոտոսինթեզի և բջջային շնչառության միջև եղած այս փոխազդեցությունը օգնում է ապահովել կենդանի օրգանիզմների էներգիայի անհրաժեշտությունը՝ կախված շրջապատող միջավայրի պայմաններից:
Ծաղկավոր բույսերը (ծածկասերմեր) հանդիսանում են բուսական աշխարհի ամենադինամիկ և բազմազան ներկայացուցիչները, որոնց կենսաբանական կառուցվածքն ու բազմացման գործընթացները կատարյալ ու բարդ համակարգեր են։ Նրանք բազմանում են ինչպես անսեռ, այնպես էլ սեռական եղանակներով:
Անսեռ բազմացում՝ վեգետատիվ ճանապարհով
Անսեռ բազմացումը տեղի է ունենում բույսերի վեգետատիվ օրգանների միջոցով՝ արմատների, տերևների կամ ցողունային կտրոնների միջոցով։ Այս ճանապարհով բույսը կարող է արագորեն վերարտադրվել առանց սեռական գործընթացի մասնակցության, և նման ծագմամբ բույսերը երբեմն ամբողջովին նման են մայր բույսին։
Սեռական բազմացում
Սեռական բազմացումը ծաղիկների միջոցով է տեղի ունենում, որոնք բույսերի սեռական օրգաններն են։ Ծաղիկը ձևափոխված ընձյուղ է, որտեղ իրականացվում է սերմնաբառաչափ գործընթացը:
Ծաղկի կառուցվածք
Բաժակաթերթիկներ՝ կանաչ և փոքրիկ, որոնք կազմում են բաժակը:
Պսակաթերթիկներ՝ գունավոր և վառ, որոնք կազմում են պսակը:
Ծաղկի այս մասերը միասին ստեղծում են ծաղկապատյան՝ ծաղիկը պաշտպանող և գրավող կառույց, որը կարող է գրավել մեղուներին կամ այլ կենդանիներին:
Նեկտարանոցներ՝ որոնք արտադրում են նեկտար՝ միջատներին սնունդ ապահովելու նպատակով, ինչը նպաստում է փոշոտմանը:
Սեռական օրգաններ
Առէջ՝ արական օրգան, որի մեջ առկա են փոշեպարկ՝ փոշեհատիկներով:
Վարսանդ՝ իգական օրգան, որը բաղկացած է սպիից, սռնակից և սերմնարանից, որտեղ գտնվում են սերմնասկզբնակները։
Փոշոտում
Բեղմնավորման համար կարևոր է փոշոտումը, որը կարող է լինել երկու ձևով՝ խաչաձև և ինքնափոշոտում:
Խաչաձև փոշոտում – փոշեպարկը տեղափոխվում է մեկ ծաղկից մյուսը՝ քամու կամ կենդանիների միջոցով:
Ինքնափոշոտում – ծաղիկը փոշոտվում է իր սեփական գամետներով՝ այսպիսով միայն երկսեռ ծաղիկներն են ինքնափոշոտվում:
Բեղմնավորում
Փոշոտման արդյունքում փոշեպարկի մեջ եղած գամետները հասնում են վարսանդի սպիին, որտեղ արական գամետները (սպերմիաները) բեղմնավորում են իգական ձվաբջիջը, ձևավորելով զիգոտ։ Այս գործընթացը կոչվում է կրկնակի բեղմնավորում, որտեղ մի սպերմիան բեղմնավորում է ձվաբջիջը, իսկ մյուսը միաձուլվում է կենտրոնական բջջի հետ՝ ստեղծելով ենդոսպերմ։ Դա կարևոր գործընթաց է ծաղկավոր բույսերի հաջողությամբ բազմանալու և տարածվելու համար։
Սերմ և պտուղ
Բեղմնավորման արդյունքում սերմնաբողբոջից զարգանում է սերմը, իսկ սերմնարանից առաջանում է պտուղ։ Պտուղը պաշտպանում է սերմը և նպաստում նրա տարածմանը:
Սեռական բազմացման այս գործընթացները ապահովում են ծաղկավոր բույսերի կայուն զարգացումը և իրենց դիրքը բնության մեջ:
Լրացուցիչ առաջադրանք, պատասխանել հարցերին․
1. Ինչ եղանակով են կատարվում ծածկասերմ բույսերի բազմացումը:
Ծածկասերմ բույսերը բազմանում են սեռական և անսեռ եղանակներով:
Սեռական բազմացում՝ տեղի է ունենում ծաղիկների միջոցով, որտեղ արական և իգական գամետները (սեռական բջիջները) միաձուլվում են բեղմնավորման արդյունքում:
Վեգետատիվ կամ անսեռ բազմացում՝ իրականացվում է բույսի վեգետատիվ օրգանների միջոցով՝ արմատների, տերևների կամ ցողունների կտրոններով:
2. Ո՞րն է ծածկասերմ բույսերի սերմերով բազմացման օրգանները:
Սերմերով բազմացման օրգաններն են ծաղիկները:
Ծաղիկները բույսերի սեռական օրգաններն են, որտեղ տեղի են ունենում սեռական գործընթացները՝ փոշոտում և բեղմնավորում:
Ծաղիկներում կան առէջ (արական օրգան) և վարսանդ (իգական օրգան), որտեղ տեղի է ունենում գամետների միաձուլումը, որը նպաստում է սերմի ձևավորմանը:
3. Նկարագրեք խաչաձև փոշոտումը:
Խաչաձև փոշոտումը այնպիսի փոշոտման գործընթաց է, երբ փոշեպարկը (առէջի փոշեհատիկները) տեղափոխվում են մեկ ծաղկից մյուսը՝ այլ բույսից կամ նույն տեսակ բույսի մեկ այլ ծաղկից:
Այս փոշոտումը տեղի է ունենում քամու, միջատների, թռչունների կամ այլ կենդանիների միջոցով:
Խաչաձև փոշոտումը նպաստում է գենետիկ բազմազանությանը, քանի որ գամետները տարբեր բույսերից են, ինչը ապահովում է ավելի ուժեղ և տարբերակված սերունդներ:
4. Նկարագրեք ինքնափոշոտումը:
Ինքնափոշոտումը այն փոշոտման ձևն է, երբ ծաղիկի սեփական առէջից փոշեպարկը տեղափոխվում է նույն ծաղկի վարսանդի սպիի վրա:
Այս դեպքում բույսը փոշոտում է ինքն իրեն՝ առանց ուրիշ բույսի օգնության:
Այս փոշոտումը հնարավոր է միայն երկսեռ ծաղիկների դեպքում, որոնք ունեն և՛ արական, և՛ իգական օրգաններ:
Ինքնափոշոտումը կարող է լինել օգտակար այնպիսի պայմաններում, երբ այլ փոշոտողներ, օրինակ՝ միջատներ կամ թռչուններ, քիչ են:
Սննդառությունը կենդանի օրգանիզմների կենսագործունեության մի կարևոր գործընթաց է, որը նպաստում է օրգանիզմի գոյատևմանը, աճին և զարգացմանը: Ինչպես նշվում է, սննդառության միջոցով օրգանիզմները կլանում են օրգանական և անօրգանական նյութեր, որոնք հանդիսանում են սնունդ և ապահովում են էներգիա կամ շինանյութ՝ կյանքի հիմնական գործընթացներին աջակցելու համար:
Կենդանի օրգանիզմները սնունդ ստանում են տարբեր եղանակներով՝ ըստ իրենց սննդառության տեսակների:
Ավտոտրոֆներ – Այս օրգանիզմները օգտագործում են լույսի էներգիան՝ ֆոտոսինթեզի միջոցով արտադրելու օրգանական նյութեր (օրինակ՝ բույսերը):
Հետերոտրոֆներ – Սնվում են օրգանական նյութերով, որոնք ստանում են այլ օրգանիզմներից: Նրանք կարող են լինել բուսակերներ, կենդանակերներ կամ ամենակերներ:
Միքսոտրոֆներ – Այս օրգանիզմները կարող են ինչպես ֆոտոսինթեզել, այնպես էլ սնվել այլ օրգանիզմներով: Մեկ օրինակը էվգլենան է, որն ունի քլորոֆիլ և կարող է միմյանցից տարբեր եղանակներով սնվել:
Այս բաժանումը կախված է օրգանիզմի սննդի հայթայթման եղանակից ու դրանց տեսակներից: Օրինակ՝ սապրոֆիտները սնվում են մահացած օրգանիզմների մնացորդներով, գիշատիչները որս են անում, իսկ մակաբույծները ապրում են և սնվում ուրիշի հաշվին:
Այսպիսով, սննդառության տարբեր եղանակները պայմանավորված են կենսաբանական առանձնահատկություններով, որոնք անհրաժեշտ են օրգանիզմների կենսագործունեությունն ու զարգացման համար:
2. Составьте словосочетания и предложения со следующими словами:
планета: планета Земля, планета в космосе, загадка планеты
звезда: яркая звезда, звезды на небе, Солнце — звезда
телескоп: смотреть в телескоп, с помощью телескопа, мощный телескоп
орбита: орбита планеты, круговая орбита, орбита Земли
астроном: астрономическое открытие, знаменитый астроном, работа астронома
поверхность: поверхность планеты, ровная поверхность, поверхность Земли
открывать: открывать планеты, открывать секреты космоса, открывать новые миры
исследовать: исследовать звезды, исследовать космос, исследовать планеты
предполагать: предполагать существование жизни, предполагать развитие науки, учёные предполагали
существовать: жизнь существует на Земле, планеты существуют в Солнечной системе, растения могут существовать в пустыне
3. Найдите в тексте и прочитайте ответы на следующие вопросы.
Какие планеты были известны людям в древности? В древности людям были известны Меркурий, Венера, Марс, Юпитер и Сатурн.
Как удалось открыть планеты Уран и Нептун? Уран и Нептун были открыты с помощью телескопов.
Как называется пространство, окружающее Землю? Пространство, окружающее Землю, называется космосом.
Что такое звёзды? Звезды — это огромные светящиеся шары.
Что называют орбитой планеты? Орбитой планеты называют путь её движения вокруг Солнца.
Почему Землю называют голубой планетой? Землю называют голубой планетой, потому что 70% её поверхности занимает вода.
4. Ответьте на вопросы.
Чем отличаются планеты от звёзд? Планеты не светят, они отражают свет звёзд, а звезды — это огромные светящиеся шары, которые сами излучают свет.
Как называется звезда нашей Солнечной системы? Звезда нашей Солнечной системы называется Солнце.
Сколько всего планет в нашей Солнечной системе? В нашей Солнечной системе всего 8 планет.
С помощью каких инструментов астрономы изучают космические объекты? Астрономы используют телескопы для изучения космических объектов.
5. Вместо точек вставьте пропущенные слова, предложения запишите.
Меркурий, Венеру, Марс, Юпитер и Сатурн можно увидеть невооружённым глазом.
Всё, что окружает Землю, называется космосом.
Учёные, которые наблюдают за звёздами и изучают их, называются астрономами.
Ближе всего к Солнцу Меркурий, Земля расположена между Венерой и Марсом.
Земля вращается вокруг Солнца.
6. Перепишите предложения, раскрывая скобки.
Мой младший брат любит рисовать карандашами.
Я забил гвоздь молотком.
Мы пишем на доске мелом, а стираем с доски губкой.
Когда я пишу домашнее сочинение, я пользуюсь словарём.
Космонавты любуются нашей планетой из космоса.
Люди и животные дышат воздухом.
Наш город окружён горами.
Многие мои друзья и подруги увлекаются спортом.
По утрам надо заниматься гимнастикой.
УРОК 2
7. Послушайте стихотворение «Наша планета». Скажите, о чём оно заставляет задуматься.
Стихотворение заставляет задуматься о том, как уникальна наша планета, как важно беречь её природу и как удивительно, что только на Земле существуют такие чудеса природы, как леса, цветущие ландыши и стрекозы. Оно напоминает нам, что наша планета неповторима и единственная в своём роде.
8. Ответьте на вопросы.
Как вы понимаете слова: «Береги свою планету – ведь другой, похожей, нету!» Эти слова призывают бережно относиться к Земле, охранять её природу, потому что у нас нет другой планеты, которая могла бы предоставить такой же комфорт для жизни.
Почему в нашей Солнечной системе жизнь есть только на Земле? На Земле есть необходимые условия для жизни: вода, воздух, подходящая температура и атмосферное давление, а на других планетах таких условий нет.
Почему всем, живущим на планете Земля, нужен чистый воздух? Чистый воздух необходим для дыхания. Загрязнённый воздух может привести к болезням и ухудшению здоровья всех живых существ.
Почему людям, животным и растениям нужна чистая вода? Чистая вода необходима для жизнедеятельности, роста и размножения. Загрязнённая вода может убивать растения и животных, а также вызывать болезни у людей.
Что загрязняет воду? Почему люди должны заботиться о природе? Воду загрязняют промышленные отходы, химикаты, мусор и нефть. Люди должны заботиться о природе, чтобы сохранить жизнь на Земле, поддерживать экологический баланс и обеспечить здоровье будущих поколений.
9. Можно ли назвать жизнь на нашей планете чудом? Почему вы так думаете?
Да, жизнь на нашей планете можно назвать чудом, потому что она уникальна в своём проявлении. Все элементы, которые необходимы для существования жизни, идеально сбалансированы на Земле. Это сочетание воды, воздуха, солнечного света и подходящей температуры делает Землю единственным известным местом, где существует жизнь.
10. Перепишите предложения. Раскройте скобки и вставьте подходящие предлоги.
Если мы хотим сберечь природу для людей, которые будут жить после нас, мы должны заботиться о ней.
Природа даёт нам всё необходимое для жизни.
Без воздуха не могут жить ни люди, ни животные, ни растения.
Без такой воды умирает рыба, погибают растения на берегах.
Мы должны бороться за чистоту своего родного города или села.
В Солнечной системе есть ещё семь планет.
11. Согласны ли вы с тем, что… Обоснуйте ваше мнение.
Забота о природе — это забота о людях. Да, это так, потому что сохранение природы обеспечивает здоровье людей, чистую воду и воздух, необходимые для жизни.
Если мы будем заботиться о чистом воздухе, то нам придётся жить без автомобилей и автобусов. Возможно, но это решение могло бы помочь улучшить экологическую ситуацию, если бы были разработаны другие способы передвижения, не загрязняющие воздух.
Если фабрики и заводы не будут загрязнять воду, они не смогут работать. Это не всегда так. Фабрики могут модернизировать своё оборудование и очистные системы, чтобы не загрязнять воду и продолжать работать.
Растения и рыба со временем приспособятся и научатся жить в грязной воде и получать из неё полезные вещества. Это маловероятно. Большинство растений и животных не могут выжить в сильно загрязнённой воде.
Школьники для охраны природы ничего полезного сделать не могут. Это не так. Школьники могут участвовать в акциях по уборке, распространять информацию о защите природы и учить других заботиться о планете.
12. Как вы думаете, что могут сделать школьники для охраны природы?
Школьники могут участвовать в экологических акциях, таких как уборка территорий, раздельный сбор мусора, создание проектов по сохранению природы, а также пропагандировать важность охраны экологии среди своих друзей и семьи.
Հաշվարկելով այս հարցը, ստանում ենք հետևյալ համակարգը.
2-ի մնացորդը 1 է:
3-ի մնացորդը 1 է:
5-ի մնացորդը 1 է:
Սա նշանակում է, որ ձկների թիվը պետք է լինի նվազագույն թիվ, որը բավարարում է այս պայմաններին։ Լուծելով համակարգը, ստանում ենք, որ նվազագույն թիվը 31-ն է, քանի որ 31 բաժանվում է 2-ի, 3-ի և 5-ի վրա՝ մնացորդ 1-ով։
2. Պիցցայի հարց
Թող x ընկերների թիվն է և p պիցցայի արժեքը:
Երբ ընկերներն յուրաքանչյուրն վճարում է 2000 դրամ, պիցցայի արժեքը չի բավականացնում՝ կպակասի 4000 դրամ։ Այսինքն, x×2000=p+4000x \times 2000 = p + 4000x×2000=p+4000:
Երբ նրանք վճարում են 2500 դրամ, պիցցայի արժեքը ավելանում է 2500 դրամ։ Այսինքն, x×2500=p−2500x \times 2500 = p – 2500x×2500=p−2500.
Ներկայացնելով այս երկու հավասարությունները, ստանում ենք համակարգի լուծումը:x×2000=p+4000x \times 2000 = p + 4000x×2000=p+4000x×2500=p−2500x \times 2500 = p – 2500x×2500=p−2500
Այս համակարգը լուծելով, ստանում ենք x = 8 և p = 20,000 դրամ։
3. Վարդեր և մեխակներ
Թող մեխակների թիվը x լինի։ Այդ դեպքում, վարդերի թիվը x^2 է, իսկ ընդհանուր ծաղիկների թիվը 42 է:x+x2=42x + x^2 = 42x+x2=42
Այս հավասարությունը լուծելով, ստանում ենք x = 6։ Այսինքն, մեխակների թիվը 6 է, իսկ վարդերի թիվը 6^2 = 36։
4. Մատիտների հարց
Ըստ pigeonhole սկզբունքի, երբ 12 մատիտներ են գնվում երեք գույներից, պետք է լինեն առնվազն 4 մատիտ նույն գույնի։ Սա նշանակում է, որ անկախ նրանից, թե ինչ է ընտրում գնորդը, մեկ գույնի տակ պետք է առնվազն 4 մատիտ լինի։
5. Եռանիշ թիվ, որի թվանշանների գումարը հավասար է արտադրյալին
Նման թվեր գտնելու համար պետք է հաշվել եռանիշ թվերը և ստուգել, թե որոնք ունեն այդ հատկությունը։ Արդյունքում ստանում ենք, որ միայն 36 թիվը, որի թվանշանների գումարը հավասար է արտադրյալին (6 + 3 = 18, 6 * 3 = 18)։
6. Մարիամը և Արամը խաղը
Եթե Մարիամը ճիշտ խաղում է, նա միշտ կարող է ապահովել, որ երեք թվերի գումարը հավասար լինի 15-ի, եթե ճիշտ ընտրություն կատարի։ Այսպիսով, Մարիամը կարող է հաղթել՝ անկախ Արամի խաղից։
7. Սպորտաձևերի հարց
Ընդհանուր 30 աշակերտ կա, որոնցից 20-ը զբաղվում են ֆուտբոլով, 15-ը՝ բասկետբոլով, և 12-ը՝ վոլեյբոլով։ Հաշվարկելով, որ յուրաքանչյուր աշակերտ զբաղվում է առնվազն մեկ սպորտաձևով, գտնում ենք, որ 7 աշակերտ զբաղվում են երկու սպորտաձևով։
8. Թվերի բաժանումը
Հնարավոր նվազագույն թիվը, որը բաժանվում է 2, 3, 4, 5 և 6-ի վրա, բայց ոչ 7-ի, կլինի 60։
9. Գնդակների հարց
Երկու եղբայրներ, որ միասին ունեն 100 գնդակ, և յուրաքանչյուրն ավելի շատ կամ պակաս գնդակ տալիս է մյուսին, կարող են հավասար քանակությամբ գնդակներ ունենալ, քանի որ հաշվարկը ցույց է տալիս, որ նրանք կարող են փոխանակել այդպիսի քայլերով այնքան, որ հասնեն հավասար քանակի։7
Նոյեմբերի 18-22-ը
Սիրելի՛ սովորողներ, միասին կարդում և լուծում ենք տրամաբանական, մաթեմատիկական և հաշվողական խնդիրները։
1․ Պինգվին Պետրոսն ամեն օր գնում է ձկնորսության և իր երկու ձագուկների համար տուն է բերում տասներկու ձուկ։ Ամեն օր նա առաջինը տեսած ձագին յոթ ձուկ է տալիս, իսկ երկրորդին՝ հինգ ձուկ, որը նրանք ուտում են։ Վերջին մի քանի օրվա ընթացքում ձագերից մեկը կերել է 44 ձուկ։ Քանի՞ ձուկ է կերել մյուս ձագուկը:
2․ Կենգուրուն ցատկելով բարձրանում է սարը և վերադառնում նույն ճանապարհով: Իջնելիս յուրաքանչյուր ցատկով երեք անգամ ավելի տարածություն է անցնում, քան բարձրանալիս: Բարձրանալիս մեկ ցատկով անցնում է 1 մետր։ Ընդհանուր առմամբ, կենգուրուն կատարում է 2024 ցատկ։ Որքա՞ն է կենգուրուի անցած ճանապարհը մետրերով:
3․ Սեղանի վրա դրված էին 1-ից 9 համարակալված ինը քարտեր: Արմենը, Բաբկենը, Գագիկը և Դավիթը վերցրին երկուական խաղաքարտ: Արմենն ասաց. «Իմ քարտերի թվերի գումարը 6 է»: Բաբկենն ասաց. «Իմ քարտերի թվերի տարբերությունը 5 է»: Գագիկն ասաց. «Իմ քարտերի թվերի արտադրյալը 18 է»: Դավիթն ասաց․ «Իմ քարտերից մեկի թիվը կրկնակի մեծ է մյուսից»: Եթե չորսի ասածներն էլ ճշմարիտ են, ապա ո՞ր թիվը մնաց սեղանին:
4․ . Տուփում կա 50 հատ սպիտակ, կապույտ և կարմիր գույնի աղյուս։ Սպիտակ աղյուսների քանակը տասնմեկ անգամ մեծ է կապույտների քանակից։ Կարմիրները քիչ են սպիտակներից, սակայն շատ են կապույտներից։ Որքանո՞վ է կարմիր աղյուսների քանակը փոքր սպիտակների քանակից։
5․18 վագոնից բաղկացած գնացքում երթևեկում է 700 ուղևոր: Ցանկացած հինգ հարակից վագոններում կա ընդհանուր թվով 199 ուղևոր։ Քանի՞ ուղևոր ընդհանուր կա գնացքի 9-րդ և 10-րդ վագոններում։
6․ Բելան վերադասավորում է պատասխանի տարբերակների հինգ քարտերը, որոնց վրա գրված են թվեր, որպեսզի ստանա հնարավոր ամենափոքր իննանիշ թիվը։ Ո՞ր քարտն է նա դնում աջ ծայրում։
7․ Ստորև բերված հավասարության մեջ կան հինգ դատարկ վանդակներ։ Սոնան ուզում է դրանցից չորսը լրացնել գումարման նշանով։ Որտե՞ղ նա պետք է դնի «մինուս» նշանը։
8․ Տիգրանը թղթի վրա գրեց 7-ից փոքր մի քանի դրական թվեր։ Այնուհետև Ռիման ջնջեց այդ թվերը՝ փոխարինելով 7-ից դրանց ունեցած տարբերություններով։ Տիգրանի գրած թվերի գումարը 22 էր, իսկ Ռիմայինը՝ 34։ Քանի՞ թիվ էր գրել Տիգրան։
Նոյեմբերի 11-15-ը
6. Քանի՞ տարբեր քառանիշ թիվ կարող է Մանեն ստանալ:
Մանեն ունի երեք քարտ, որոնց վրա նշված են 1, 5 և 11 թվերը, և նա ցանկանում է դրանք կողք կողքի դնել այնպես, որ ստացվեն քառանիշ թվեր:
Քանի որ 1, 5 և 11 թվերը պետք է համատեղվեն, որոնք տեղադրված կլինեն կողք կողքի, հարցը վերաբերում է երեք թվերից երկուսը կամ երեքը ընտրված ժամանակների համադրությանը։ Նկատենք, որ ստացվող քառանիշ թվերը կախված կլինեն այն բանից, թե ինչպես ենք դրանք դասավորում, քանի որ առաջին երկու տեղերից մեկը պետք է համալրվի համապատասխան թվերով։
Այդպիսով, տարբեր քառանիշ թվերի ընդհանուր քանակը կլինի 6: Ավելի ճիշտ տարբերակ՝ C) 6
8. Որն է երեխաների ամենամեծ քանակը, որ կարող են նստել վերելակին ինը մեծահասակների հետ:
Վերելակի քաշի սահմանափակման մեջ նշված է, որ այն կարող է տեղափոխել կամ 12 մեծահասակ, կամ 20 երեխա: Դրա համար պետք է հաշվարկել, թե քանի երեխա կարող են տեղավորվել վերելակում՝ հաշվի առնելով 9 մեծահասակների քաշը:
1 մեծահասակ = 20/12 երեխա (կամ մոտավորապես 1.67 երեխա): 9 մեծահասակների քաշը համապատասխանում է 9 * 1.67 = 15 ըրյեխաների քաշին:
Նոր սահմանափակման դեպքում 20 երեխայից պետք է հանել 15-ը, որպեսզի մնացած տեղը լրացնեն երեխաները:
Սպասվող արդյունքը՝ 5 երեխաներ: Որպես ճիշտ տարբերակ՝ C) 5
9. Չորս ամբողջ թվերի գումարը՝ ըստ աղյուսակի:
Այս խնդիրում պետք է հաշվել այն չորս ամբողջ թվերի գումարը, որոնք վերաբերվում են առաջադրանքին: Կարծում եմ, պետք է հաշվի առնել՝ այս թվերի հանրագումարները քվեարկության նշված՝ 12, 14 և այլպիսի տարբերակներով:
Սպասվող ճիշտ տարբերակը՝ C) 13.
10. Սուպերմարկետի մեկ սայլակի երկարությունը:
Անցեք քվեարկությունների վիճակով :
Նոյեմբերի 4-8-ը
1. Բադերն ու բադիկները միասին 16-ն են։ Բադերը 3 անգամ քիչ են բադիկներից։ Քանի՞ բադիկ կա։
Թող բադիկների քանակը լինի xxx, իսկ բադերի քանակը 16−x16 – x16−x. Տրված է, որ բադերը 3 անգամ քիչ են բադիկներից, այսինքն՝16−x=x316 – x = \frac{x}{3}16−x=3x
Եկեք լուծենք այս հավասարումը:16−x=x316 – x = \frac{x}{3}16−x=3x
2. 24 մետր քաթանը պետք է բաժանել երկու մասի այնպես, որ մի կտորը մյուսից 12 մետրով երկար լինի։ Քանի՞ մետր երկարություն կունենա յուրաքանչյուր կտորը։
Թող առաջին կտորն xxx մետր լինի։ Երկրորդ կտորը, որը 12 մետրով ավելի երկար է, կլինի x+12x + 12x+12 մետր։ Ամեն ինչ միասին 24 մետր է, ուստի ստանում ենք հետևյալ հավասարությունը:x+(x+12)=24x + (x + 12) = 24x+(x+12)=24
Այսպիսով, առաջին կտորը 6 մետր է, իսկ երկրորդը՝ 6+12=186 + 12 = 186+12=18 մետր։
Պատասխան՝ 6 մետր և 18 մետր։
3. 16 մետր երկարություն ունեցող թելը պետք է երկու մասի բաժանել այնպես, որ մեկը մյուսից 1 մետրով երկար լինի։ Քանի՞ մետր կլինի յուրաքանչյուր մասը։
Թող առաջին մասը xxx մետր լինի։ Երկրորդ մասը, որը 1 մետրով ավելի երկար է, կլինի x+1x + 1x+1 մետր։ Ամեն ինչ միասին 16 մետր է, ուստի ստանում ենք հետևյալ հավասարությունը:x+(x+1)=16x + (x + 1) = 16x+(x+1)=16
Այսպիսով, առաջին մասը 7.5 մետր է, իսկ երկրորդ մասը 7.5+1=8.57.5 + 1 = 8.57.5+1=8.5 մետր։
Պատասխան՝ 7.5 մետր և 8.5 մետր։
4. Դպրոց բերեցին ընդհանուր քանակով 690 սեղան ու աթոռ։ Աթոռները 230-ով սեղաններից շատ էին։ Քանի՞ սեղան և քանի՞ աթոռ բերեցին դպրոց։
Թող սեղանների քանակը լինի xxx, իսկ աթոռների քանակը x+230x + 230x+230. Տրված է, որ ընդհանուր քանակը 690 է, այդ իսկ պատճառով ստանում ենք հավասարությունը.x+(x+230)=690x + (x + 230) = 690x+(x+230)=690
Այսպիսով, սեղանների քանակը 230 է, իսկ աթոռների քանակը 230 + 230 = 460։
Պատասխան՝ 230 սեղան և 460 աթոռ։
5. Դահուկավազքի մրցումներին մասնակցում էին 53 մարզիկ։ Աղջիկները 17-ով քիչ էին տղաներից։ Քանի՞ աղջիկ և քանի՞ տղա էին մասնակցում մրցումներին։
Թող աղջիկների քանակը լինի xxx, իսկ տղաների քանակը x+17x + 17x+17. Մանրամասները ասում են, որ ընդհանուր մարզիկները 53 են, ուստի ստանում ենք հավասարությունը:x+(x+17)=53x + (x + 17) = 53x+(x+17)=53
Այսպիսով, աղջիկների քանակը 18 է, իսկ տղաների քանակը 18 + 17 = 35։
Պատասխան՝ 18 աղջիկ և 35 տղա։
6. Երկու հոգի 15,000 դրամը պետք է բաժանեին այնպես, որ մեկին մյուսից 4 անգամ շատ հասներ։ Քանի՞ դրամ կհասնի յուրաքանչյուրին։
Թող առաջին մարդը ստանա xxx դրամ, ապա երկրորդը կստանա 4x4x4x դրամ։ Տրված է, որ գումարը միասին 15,000 դրամ է, ուստի ստանում ենք հավասարությունը:x+4x=15,000x + 4x = 15,000x+4x=15,000 5x=15,0005x = 15,0005x=15,000 x=15,0005=3,000x = \frac{15,000}{5} = 3,000x=515,000=3,000
Այսպիսով, առաջին մարդը կստանա 3,000 դրամ, իսկ երկրորդը 4×3,000=12,0004 \times 3,000 = 12,0004×3,000=12,000 դրամ։
Պատասխան՝ 3,000 դրամ և 12,000 դրամ։
7. Կոնֆետի համար վճարել են 3 անգամ ավելի կամ 600 դրամով ավելի, քան թխվածքի համար։ Որքա՞ն են վճարել թխվածքի համար։
Թող թխվածքի համար վճարած գումարը լինի xxx դրամ։ Կոնֆետի համար վճարել են 3x3x3x դրամ, և տրված է, որ 3x−x=6003x – x = 6003x−x=600. Ստանում ենք հետևյալ հավասարությունը:2x=6002x = 6002x=600 x=6002=300x = \frac{600}{2} = 300x=2600=300
Այսպիսով, թխվածքի համար վճարել են 300 դրամ, իսկ կոնֆետի համար՝ 3 \times 300 = 900 դրամ։
Պատասխան՝ 300 դրամ։
8. Տետրերի համար վճարել են 4 անգամ ավելի կամ 720 դրամով ավելի, քան քաննոների համար։ Որքա՞ն են վճարել քանոնների համար։
Թող քանոնների համար վճարած գումարը լինի xxx դրամ։ Տետրերի համար վճարել են 4x4x4x դրամ, և տրված է, որ 4x−x=7204x – x = 7204x−x=720. Ստանում ենք հետևյալ հավասարությունը:3x=7203x = 7203x=720 x=7203=240x = \frac{720}{3} = 240x=3720=240
Այսպիսով, քանոնների համար վճարել են 240 դրամ, իսկ տետրերի համար՝ 4 \times 240 = 960 դրամ։
Պատասխան՝ 240 դրամ։
9. Հայրը 8 անգամ մեծ է աղջկանից, իսկ աղջիկը 28 տարով փոքր է հորից։ Քանի՞ տարեկան է հայրը։
Թող աղջկա տարիքը լինի xxx, ապա հոր տարիքը 8x8x8x. Տրված է, որ աղջիկը 28 տարով փոքր է հորից, այսինքն՝8x−x=288x – x = 288x−x=28 7x=287x = 287x=28 x=287=4x = \frac{28}{7} = 4x=728=4
Այսպիսով, աղջիկը 4 տարեկան է, իսկ հայրը 8×4=328 \times 4 = 328×4=32 տարեկան է։
Պատասխան՝ 32 տարեկան։
10. Մայրը 6 անգամ մեծ է որդուց, իսկ որդին 25 տարով փոքր է մորից։ Քանի՞ տարեկան է մայրը։
Թող որդու տարիքը լինի xxx, ապա մոր տարիքը 6x6x6x. Տրված է, որ որդին 25 տարով փոքր է մորից, այսինքն՝6x−x=256x – x = 256x−x=25 5x=255x = 255x=25 x=255=5x = \frac{25}{5} = 5x=525=5
Այսպիսով, որդին 5 տարեկան է, իսկ մայրը 6×5=306 \times 5 = 306×5=30 տարեկան է։
1. ABC եռանկյան մեջ AB=10, BC=5, АС=13: Գտեք ABC եռանկյանի պարագիծը:
Պարագիծը գտնելու համար պետք է գումարել եռանկյանի բոլոր կողմերը. Պարագիծ = AB + BC + AC = 10 + 5 + 13 = 28 Պատասխան՝ 28:
2. ABC և MNK եռանկյուններում AB=12, BC=7, АС=14, MN=3, NK=20, МK=18: Ո՞ր եռանկյան պարագիծն է մեծ և որքանո՞վ:
ABC եռանկյանի պարագիծ = 12 + 7 + 14 = 33 MNK եռանկյանի պարագիծ = 3 + 20 + 18 = 41 MNK եռանկյան պարագիծն է մեծ, և այն մեծ է 41 – 33 = 8 միավորով: Պատասխան՝ MNK, 8 միավորով մեծ:
3. Եռանկյանի երկու կողմերը հավասար են, իսկ երրորդ կողմը փոքր է նրանցից 2 անգամ: Գտեք եռանկյանի կողմերը, եթե նրա պարագիծը 55 է:
Պատկերացնենք, որ երկու հավասար կողմերը X են, և երրորդ կողմը 2X: Հաշվենք պարագիծը. Պարագիծ = X + X + 2X = 4X Մենք գիտենք, որ պարագիծը 55 է, ուստի 4X = 55, X = 55 / 4 = 13.75 Եռանկյանի կողմերը կլինեն. 13.75, 13.75, 27.5 Պատասխան՝ 13.75, 13.75, 27.5:
4. Եռանկյանի երկու կողմերը հավասար են, իսկ երրորդ կողմը նրանցից մեծ է 7-ով: Գտեք եռանկյանի կողմերը, եթե նրա պարագիծը 52 է:
Պատկերացնենք, որ երկու հավասար կողմերը X են, և երրորդ կողմը X + 7: Պարագիծ = X + X + (X + 7) = 3X + 7 3X + 7 = 52, 3X = 52 – 7 = 45, X = 45 / 3 = 15 Եռանկյանի կողմերը կլինեն: 15, 15, 22 Պատասխան՝ 15, 15, 22:
5. Եռանկյանի կողմերը հարաբերում են ինչպես 2:4:5: Գտեք եռանկյանի կողմերը, եթե նրա պարագիծը 66 է:
Եթե կողմերի հարաբերությունը 2:4:5 է, ապա կողմերի երկարությունները կարելի է գրել որպես 2k, 4k, 5k: Պարագիծ = 2k + 4k + 5k = 11k Մենք գիտենք, որ պարագիծը 66 է, ուստի 11k = 66, k = 66 / 11 = 6 Եռանկյանի կողմերը կլինեն: 2k = 12, 4k = 24, 5k = 30 Պատասխան՝ 12, 24, 30:
6. Եռանկյանի կողմերը հարաբերում են ինչպես 7:5:3: Գտեք եռանկյանի կողմերը, եթե նրա պարագիծը 120 է:
Եթե կողմերի հարաբերությունը 7:5:3 է, ապա կողմերի երկարությունները կարելի է գրել որպես 7k, 5k, 3k: Պարագիծ = 7k + 5k + 3k = 15k Մենք գիտենք, որ պարագիծը 120 է, ուստի 15k = 120, k = 120 / 15 = 8 Եռանկյանի կողմերը կլինեն: 7k = 56, 5k = 40, 3k = 24 Պատասխան՝ 56, 40, 24:
7. Եռանկյանի կողմերը հարաբերում են ինչպես 3:4:6: Գտեք եռանկյանի պարագիծը, եթե ամենամեծ կողմը 30 է:
Եթե կողմերի հարաբերությունը 3:4:6 է, ապա ամենամեծ կողմը 6k է: Գիտենք, որ ամենամեծ կողմը 30 է, ուստի 6k = 30, k = 30 / 6 = 5 Պարագիծ = 3k + 4k + 6k = 13k = 13 * 5 = 65 Պատասխան՝ 65:
8. ABC և MNK եռանկյունները հավասար են, ընդ որում <A =<M, <B = <N, <C = <K, AB = 6, BC = 1, AC = 10: Գտեք MN-ը, NK-ն և MK-ն:
Երբ երկու եռանկյունները հավասար են, ապա դրանց կողմերը նույնպես հավասար են: Այսպիսով, MN = AB = 6, NK = BC = 1, MK = AC = 10 Պատասխան՝ MN = 6, NK = 1, MK = 10:
9. ABC և MNK եռանկյունները հավասար են, ընդ որում AB=MN, BC=NK, <M = 40°, <N = 60°, <K = 80°: Գտեք ABC եռանկյանի անկյունները:
Երկու եռանկյունները հավասար են, ուստի անկյունները նույնպես հավասար են: <A = <M = 40°, <B = <N = 60°, <C = <K = 80° Պատասխան՝ <A = 40°, <B = 60°, <C = 80°:
10. ABC և MNK եռանկյունները հավասար են: ABC եռանկյանի պարագիծը 65 է: Ինչի՞ է հավասար MNK եռանկյանի պարագիծը:
Երբ երկու եռանկյունները հավասար են, դրանց պարագծերը նույնպես հավասար են: Այսպիսով, MNK եռանկյանի պարագիծը նույնպես 65 է: Պատասխան՝ 65:
11. ABC և BCK եռանկյունները հավասար են, ընդ որում <BCK = <BCA, AB = 12, AC = 5: Ինչի՞ են հավասար KC-ն և BK-ն:
Երկու եռանկյունները հավասար են, ուստի կողմերը հավասար են. KC = AB = 12, BK = AC = 5 Պատասխան՝ KC = 12, BK = 5:
12. ABC և BCK եռանկյունները հավասար են, ընդ որում AB=CK, AC=BK, <ABC = 85°, <BAC = 35°, <BCA = 60°: Գտեք <CBK -ն, <BCK -ն, <BKC -ն:
Երբ երկու եռանկյունները հավասար են, նրանց անկյունները նույնպես հավասար են: <CBK = <ABC = 85°, <BCK = <BCA = 60°, <BKC = 180° – 85° – 60° = 35° Պատասխան՝ <CBK = 85°, <BCK = 60°, <BKC = 35
Ջրի մուռների կառուցվացքը և բազմացումը Ջրի մուռները պատկանում են մուռերի կարգին՝ բույսեր, որոնք աճում են խոնավ միջավայրերում: Դրանք ունեն հատուկ կառուցվածք՝ նուրբ տերևներ և ճյուղեր, որոնք ապահովում են ջրի ներծծման գործընթացը: Նրանք բազմանում են սպորներով, որոնք տարածվում են ջրում, որտեղից աճում են նոր մուռեր:
Ջրի մուռները ինչ նշանակություն ունեն մարդու կյանքում Ջրի մուռները կարևոր են բնության համար, քանի որ դրանք օդից կլանում են կարբոն dioxide (CO2) և ազատում են թթվածին: Այնպես էլ հանդիսանում են ջրի էկոհամակարգի մաս՝ ջրի մաքրող հատկությամբ: Մարդկային կենսագործունեության մեջ դրանք կարող են օգտագործվել նաև էկոլոգիական մաքրման նպատակով:
Մամուռների կառուցվացք և տարածվացություն Մամուռները՝ անգիտելի բույսեր են, որոնք չունեն իրական արմատներ, ստորգետնյա համակարգ կամ ծաղիկներ: Նրանք տարածվում են ամբողջ աշխարհում՝ հիմնականում խոնավ վայրերում: Նրանք հիմնականում աճում են քարերի, ծառերի և ուրիշ հողմաղացների վրա:
Սպորավոր բույսերի ընդանուր բնութագիրը Սպորավոր բույսերն առանձնանում են դրանով, որ բազմանում են սպորներով, այլ ոչ թե սերմերով: Դրանք չունեն ծաղիկներ, իսկ սպորները տարածվում են տարբեր եղանակներով՝ օդի, ջրի կամ կենդանիների միջոցով:
Սպորավոր բույսերի բազմացումը Սպորավոր բույսերը բազմանում են սպորներով, որոնք սովորաբար ձևավորվում են սպորակապերի վրա (սպորակի): Սպորները գեներացիոն շրջաններում աճում են, ստեղծում նոր բույսեր, և այս գործընթացը խթանում է նրանց տարածումը:
Ծաղկավոր բույսերի կառուցվացք Ծաղկավոր բույսերը ունեն խորը կառուցվածք՝ արմատներ, կադրեր, տերևներ, ծաղիկներ և պտուղներ: Ծաղիկը ծառայում է բույսի բազմացման համար՝ փոխելով հորմոնային ազդեցությունները և օրգանիզմների միջոցով բույրեր և գույներ գրավելով մրջյուններին կամ այլ pollen փոխանցող կենդանիներին:
Ծաղկավոր բույսերի տերևի և արմատի կառուցվացք Ծաղկավոր բույսերի տերևներն ունեն եզակի կառուցվածք՝ դրանք իրականացնում են լուսասինթեզ, իսկ արմատներն ապահովում են սննդանյութերի և ջրի ներհոսքը բույսի մնացած մասերին:
Նոյեմբեր ամսվա բլոգային աշխատանք Այս աշխատանքում նախատեսվում է ներկայացնել բլոգային նյութեր, որոնք ընդգրկում են ուսումնասիրությունները, մեկնաբանությունները և փորձնական աշխատանքները կենսաբանության տարբեր թեմաներից՝ կապված բույսերի կառուցվածքի, կենսաբառարանների և այլ էկոլոգիական խնդիրների հետ:
Մարդուն ճանաչում են ոչ թե նրա խոսքով, ոչ թե նրա արտաքինով, այլ նրա արարքներով ու վերաբերմունքով մյուսների նկատմամբ։ Չկա ավելի հստակ ու ճշգրիտ ցուցանիշ, քան մարդու գործերը, որոնք արտահայտում են նրա ներաշխարհը։ Քանզի որևէ մեկին կարող են ընդամենը մեկ կամ երկու անգամ տեսնել, բայց միայն նրա արարքները կպատմեն նրա իսկական լինելության մասին։ Մարդը կարող է մեկ ժամում լինել սիրալիր և բարի, բայց նրա վարքը շաբաթներ կամ ամիսներ շարունակ ցույց կտա, թե նա ով է։
Երբ մարդը օգնության ձեռք է մեկնում ու իր քայլերով ուրախացնում ուրիշներին, նա չի ասում, թե «ես եմ լավը», այլ նրա արարքները խոսում են դրա մասին։ Նույնպես, երբ մարդը մշտապես հակամարտում է, չի պահում իր խոստումները, երբ անընդհատ վնասում է ուրիշներին, նրա գործողությունները էլ ավելի խոսուն են ու բացահայտում են նրա ներաշխարհի մթնշաղը։ Բոլոր սրանք արդեն փաստեր են, որ չափում են մարդու ճշմարիտ էությունը։
Ի վերջո, մեր կյանքի մասին պատմությունն ամեն օր գրվում է մեր ձեռքով՝ մեր գործերով, մեր քայլերով, մեր ընտրություններով։ Հենց այդ քայլերը են ձևավորում մեր ուղին, մեր անունը և այն, թե ինչպիսին ենք դառնում։