ԴԻԱԳՐԱՄՆԵՐ
October 10, 2023Leave a comment
Դասարանական աշխատանք՝
Դասագրքից՝ 261, 264, 265
Տանը՝ 262, 263, 272
ՀԱՄԱՉԱՓՈՒԹՅՈՒՆ
October 8, 2023Leave a comment
Դասարանական աշխատանք՝
Դասագրքից՝ 236, 238-ի՝ ա, 240-ի՝ բ,դ,զ, 246 ա,գ
Տանը՝ 238 բ, 240 ա,գ, ե, 246 բ,դ
06․10․2023 ՄԱՍՇՏԱԲԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ԽՆԴԻՐՆԵՐ
October 5, 2023Leave a comment
Դասարանական աշխատանք՝
210. Քարտեզի վրա եղած 5-2/5 սմ երկարությամբ հատվածին տեղանքում համապատասխանում է 27 կմ երկարությամբ հատված: Որքա՞ն է քարտեզի մասշտաբը:
Լուծում
5-2/5 = 27/5
27 կմ = 2700000 սմ
2700000 : 27/5 = 2700000/1 : 27/5 = 2700000/1 x 5/27 = 100000/1 x 5/1 = 500000/1 = 500000
Պատ.՝ 1 : 500000
214. Քարտեզի վրա պատկերները իրականներից փոքր են 90 անգամ: Ինչի՞ է հավասար քարտեզի մասշտաբը:
Պատ.՝ 1 : 90
216. Ուղղանկյունաձև խաղահրապարակի կողմերի երկարությունները հատակագծում 4 սմ և 10 սմ են: Որքա՞ն է այդ խաղահրապարակի երկարությունը, եթե նրա լայնությունը 18 մ է:
Լուծում
18 մ = 1800 սմ
1800 : 4 = 450
10 x 450 = 4500
4500 սմ = 45 մ
Պատ.՝ 45 մ
Տնային աշխատանք
212. Մայրուղու երկարությունը 660 կմ է: Ի՞նչ երկարություն կունենա այդ մայրուղու պատկերումը քարտեզի վրա, որի մասշտաբը 1 : 2750000 է:
Լուծում
660 կմ = 66000000 սմ
66000000 : 2750000 = 24
Պատ.՝ 24 սմ
215. Տեղանքում 625 մ երկարություն ունեցող հատվածին հատակագծում համապատասխանող հատվածի երկարությունը 5 սմ է: Որքա՞ն է երկու կետերի հեռավորությունը տեղանքում, եթե հատակագծում համապատասխան կետերի հեռավորությունը 10 սմ է:
Լուծում
625 մ = 62500 սմ
62500 : 5 = 12500
10 x 12500 = 125000
125000 սմ = 1250 մ
Պատ.՝ 1250 մ
217. Մանրակի լայնությունը 1 : 5 մասշտաբով գծագրում 8 սմ է: Որքա՞ն կլինի այդ մանրակի լայնությունը 1 : 4 մասշտաբով գծագրում:
Լուծում
5 x 8 = 40
40 : 4 = 10
Պատ.՝ 10 սմ
ՄԱՍՇՏԱԲ
October 3, 2023Leave a comment
204. Քարտեզի վրա, որի մասշտաբը 1 : 10000000 է, Երևանի և Թբիլիսիի հեռավորությունը 1-4/5 սմ է: Որքա՞ն է Երևանի և Թբիլիսիի իրական հեռավորությունը:
Լուծում
1-4/5 = 9/5
9/5 x 10000000 = 9/5 x 10000000/1 = 90000000/5 = 18000000/1 = 18000000
18000000 սմ = 180 կմ
Պատ.՝ 180 կմ
205. Հողակտորի հատակագծի մասշտաբը 1 : 5000 է: Ինչքա՞ն կլինի հողակտորում երկու կետերի հեռավորությունը, եթե համապատասխան կետերի հեռավորությունը հատակագծում հավասար է.
ա) 3 սմ-ի
3 x 5000 = 15000
Պատ.՝ 15000 սմ
գ) 10 սմ-ի
10 x 5000 = 50000
Պատ.՝ 50000 սմ
ե) 8-1/5 սմ-ի
8-1/5 = 41/5
41/5 x 5000 = 41/5 x 5000/1 = 41/1 x 1000/1 = 41000/1 = 41000
Պատ.՝ 41000 սմ
է) 14-2/5 սմ-ի
14-2/5 = 72/5
72/5 x 5000 = 72/5 x 5000/1 = 72/1 x 1000/1 = 72000/1 = 72000
Պատ.՝ 72000 սմ
208. Քարտեզի վրա հատվածն ունի 8 սմ երկարություն: Գտե՛ք քարտեզի մասշտաբը, եթե այդ հատվածին տեղանքում համապատասխանում է մի հատված, որի երկարությունը հավասար է՝
ա) 8 կմ-ի
8 կմ = 800000 սմ
800000 : 8 = 100000
Պատ.՝ 1 : 100000
գ) 120 կմ-ի
120 կմ = 12000000 սմ
12000000 : 8 = 1500000
Պատ.՝ 1 : 1500000
ե) 1840 կմ-ի
1840 կմ = 184000000 սմ
184000000 : 8 = 23000000
Պատ.՝ 1 : 23000000
է) 1600 կմ-ի
1600 կմ = 160000000 սմ
160000000 : 8 = 20000000
Պատ.՝ 1 : 20000000
Տնային աշխատանք
205. Հողակտորի հատակագծի մասշտաբը 1 : 5000 է: Ինչքա՞ն կլինի հողակտորում երկու կետերի հեռավորությունը, եթե համապատասխան կետերի հեռավորությունը հատակագծում հավասար է.
բ) 1/2 սմ-ի
1/2 x 5000 = 1/2 x 5000/1 = 1/1 x 2500/1 = 2500/1 = 2500
Պատ.՝ 2500 սմ
դ) 1-1/2 սմ-ի
1-1/2 = 3/2
3/2 x 5000 = 3/2 x 5000/1 = 3/1 x 2500/1 = 7500/1 = 7500
Պատ.՝ 7500 սմ
զ) 3-9/10 սմ-ի
3-9/10 = 39/10
39/10 x 5000 = 39/10 x 5000/1 = 39/1 x 500/1 = 19500/1 = 19500
Պատ.՝ 19500 սմ
ը) 1/5 սմ-ի
1/5 x 5000 = 1/5 x 5000/1 = 1/1 x 1000/1 = 1000/1 = 1000
Պատ.՝ 1000 սմ
208. Քարտեզի վրա հատվածն ունի 8 սմ երկարություն: Գտե՛ք քարտեզի մասշտաբը, եթե այդ հատվածին տեղանքում համապատասխանում է մի հատված, որի երկարությունը հավասար է՝
բ) 2 կմ-ի
2 կմ = 200000 սմ
200000 : 8 = 25000
Պատ.՝ 1 : 25000
դ) 124 կմ-ի
124 կմ = 12400000 սմ
12400000 : 8 = 15500000
Պատ.՝ 1 : 15500000
զ) 1400 կմ-ի
1400 կմ = 140000000 սմ
140000000 : 8 = 17500000
Պատ.՝ 1 : 17500000
ը) 2400 կմ-ի
2400 կմ = 240000000 սմ
240000000 : 8 = 30000000
Պատ.՝ 1 : 30000000
209. Արաքս գետի երկարությունը 1072 կմ է: Ի՞նչ երկարություն կունենա այդ գետի պատկերումը քարտեզի վրա, որի մասշտաբը 1 : 5000000 է:
Լուծում
1072 կմ = 107200000 սմ
107200000 : 5000000 = 107200000/5000000 = 1072/50 = 536/25
Պատ.՝ 536/25 սմ
ԽՆԴԻՐՆԵՐ ՏՈԿՈՍՆԵՐԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ
October 2, 2023Leave a comment
Առաջադրանքներ (դասարանում)
1) Համեմատե՛ք.
ա) 16-ի 37 %-ը = 37-ի 16 %-ը,
բ) 72-ի 94 %-ը = 94-ի 72 %-ը,
գ) 88-ի 56 %-ը = 56-ի 88 %-ը։
2) Համաձուլվածքը բաղկացած է 25 % կապարից և 75 % երկաթից։
Քանի՞ կիլոգրամ կապար և քանի՞ կիլոգրամ երկաթ պետք է վերցնել 15 կգ այդպիսի համաձուլվածք ստանալու համար։
25×15:100=3 3/4
15×75/100=11 1/4
3) Կռահե՛ք քառակուսու կողմի երկարությունը, եթե նրա մակերեսն է`
ա) 36 սմ2=6
բ) 64 սմ2=16
գ) 1 սմ2=1
դ) 25 մմ2=5
ե) 49 մմ2:=7
4) Ժամացույցի րոպեի սլաքը 1 ժամում պտտվում է 360ով։ Քանի՞
աստիճանով կպտտվի րոպեի սլաքը 5 րոպեում, 10 րոպեում, 15
րոպեում, 20 րոպեում։ Կազմե՛ք անցած ժամանակի և րոպեի
սլաքի պտտվելու անկյան մեծության միջև կախման աղյուսակը։
Ինչպիսի՞ կախում ստացվեց։
1ժ=360
5=ևթ
10=36
15=24
10=18
360:5=72
360:15=24
360:20=18
Ուղիղ համեմատական է
Լրացուցիչ(տանը)
5) Բանվորը պիտի պատրաստեր 80 մանրակ։ Հերթափոխի վերջում նա նախատեսված աշխատանքը կատարել էր 130 %ով։ Քանի՞ մանրակ էր պատրաստել բանվորը։
80×130:100=104
6) Դպրոցում կա 480 աշակերտ։ Նրանց 35 %ը մասնակցել է մարզա
կան մրցումներին։ Աղջիկները մրցումների մասնակիցների 25 %-ն
են։ Քանի՞ աղջիկ է մասնակցել մրցումներին։
480×35:100=168հոգի
168×25:100=4200:100=42
7) Շոգենավը գետի հոսանքին հակառակ ուղղությամբ լողալիս
144 կմն անցնում է 8 ժամում: Որքա՞ն է շոգենավի արագությունը
չհոսող ջրում, եթե լաստը այդ նույն ճանապարհն անցնում է 36 ժամում:
144:8=18
144:36=4
18+4=22կմ/ժ
8) Գտե՛ք այն թիվը, որը տառի փոխարեն գրելու դեպքում կստացվի
հավասարություն.
ա)x:25=2:5, 5x=50, x=10
բ)x/6=11/24, 24x=11×6=66, x=2 18/24=3/4
գ)38:x=19:5=38×5=190=19x, x=10
դ)65/y=13/9=65×9=585=13y, y=585/13=45
ե)81:72=y:36=81×36=2976=72y=2976:y=2976:72=40 1/2
զ)2y:4=30:72, 2yx72=144y,=30×4=120, y=5/6
է)3/z=4/5, 3×5=4xz, z=15/4=3 3/4
ը)560/110=z/3212
թ)z:92=15:69=15×92=69z,z=1380:69=20